Linux (/ˈlɪnʊks/ i) – rodzina uniksopodobnych systemów operacyjnych opartych na jądrze Linux. Linux jest jednym z przykładów wolnego i otwartego oprogramowania (FLOSS): jego kod źródłowy może być dowolnie wykorzystywany, modyfikowany i rozpowszechniany.
Pierwsza wersja jądra Linux została udostępniona publicznie 17 września 1991 dla architektury komputera PC, wykorzystującego mikroprocesor o architekturze IA-32.
Windows 1.0
Windows 1.0 to 16-bitowe graficzne środowisko operacyjne, które do sprzedaży trafiło 20 listopada 1985, choć jego nadejście ogłoszono w miesięczniku Byte już w listopadzie 1982. Było ono pierwszą próbą wprowadzenia na rynek środowiska operacyjnego opartego na wielozadaniowym graficznym interfejsie użytkownika dla platformy PC.
Seria Windows 3.0 została wydana 22 maja 1990. Zawarto w niej znacznie odświeżony interfejs użytkownika oraz ulepszenia techniczne w celu lepszego wykorzystania mechanizmów zarządzania pamięcią udostępnianych przez procesory Intela: 80286 i 80386. Programy pisane dla MS-DOS można było teraz uruchamiać w oknie (co wcześniej było dostępne w bardziej ograniczonej formie w Windows/386 2.1). Dzięki temu system udostępniał wielozadaniowość dla starszych programów. Na rynku komputerów domowych miało to mniejsze znaczenie, bo gry i inne programy rozrywkowe nadal wymagały bezpośredniego dostępu do sprzętu, a taki dawał tylko DOS.
Dodano oparty na ikonach program zarządzający innymi programami oraz program do obsługi plików (winfile), które zastąpiły stary tekstowy kombajn. Zarządzanie ustawieniami scentralizowano i przemodelowano na wzór Mac OS. Do odziedziczonych po wersjach 2.x programów Notepad, Write i gry Reversi dołączyła gra Solitaire.
Windows 3.0 był ostatnim systemem mogącym pracować w trybie rzeczywistym procesora i ostatnim, który był w pełni zgodny z programami dla starszych wersji.
Windows 3.1
Windows 3.1 (pierwotna nazwa kodowa: Janus) ukazał się 18 marca 1992, został poszerzony o podstawową obsługę multimediów (nagrywanie dźwięku, odtwarzacz muzyki z CD) oraz o standard czcionek TrueType, co sprawiło, że system ten stał się poważną platformą do tworzenia publikacji. Wersje te uruchamiają się z poziomu MS-DOS (po wpisaniu polecenia win).
Microsoft Windows 95 (nazwa kodowa Windows 4.0 i Chicago) – system operacyjny wyprodukowany przez Microsoft Corporation, którego oficjalna premiera miała miejsce 24 sierpnia 1995. Swą nazwę zawdzięcza systemowi okien (ang. windows), które są głównym elementem graficznego interfejsu użytkownika tego systemu operacyjnego.
Windows 95 jest połączeniem interfejsu użytkownika wywodzącego się z Windows 3.11 oraz systemu operacyjnego MS-DOS.
Windows 98
Windows 98 (nazwa robocza Memphis, numer wersji 4.1) – 16/32-bitowy system operacyjny z graficznym interfejsem użytkownika firmy Microsoft. Jego premiera miała miejsce 25 czerwca 1998.
System w dużej mierze opiera się na Windows 95, ale zawiera poprawioną (lub dodaną) obsługę standardów takich jak USB, MMX i AGP. Windows 98 obsługuje system plików FAT32, wprowadzony już w wersji 95 OSR2. Dodano obsługę wielu monitorów, WebTV. Dodatkową nowością jest większe zintegrowanie przeglądarki internetowej Internet Explorer z interfejsem użytkownika, tzn. Active Desktop.
Microsoft po raz pierwszy dla Windows 98 udostępnił darmową usługę Windows Update, służącą do aktualizacji systemu.
We wrześniu 2013 system Microsoft Windows 98 był zainstalowany na mniej niż 0,01% komputerów na świecie. Dla podobnego okresu dane dla Polski nie były dostępne, co oznacza, że udział systemu Windows 98 na polskim rynku wynosił mniej niż 0,1%.
Windows NT
Microsoft Windows NT (ang. New Technology) – rodzina 32- i 64-bitowych systemów operacyjnych firmy Microsoft, początkowo przeznaczonych do zastosowań profesjonalnych, obecnie z tej rodziny pochodzą także najpopularniejsze systemy dla użytkowników domowych. Rodzina systemów NT, wywodzi się z systemu OS/2, opracowanego przez IBM we współpracy z Microsoftem. Początkowe wersje Windows NT w wersji 3.x mogły być instalowane na partycji HPFS (System plików OS/2), właśnie dlatego, że rodzina NT bazowała na kodzie OS/2.
Najnowsza stabilna wersja NT to 6.3 czyli Windows 8.1 dla komputerów osobistych i stacji roboczych oraz Windows Server 2012 R2 dla serwerów.
Na jądrze Windows NT oparto system Windows Phone 8 (w przeciwieństwie do Windows Phone 7, które było oparte na Windows CE).
Windows 2000
Windows 2000 – 32-bitowy, wielozadaniowy z wywłaszczaniem, wielowątkowy system operacyjny z serii NT. Jest to kolejny system operacyjny należący do rodziny Windows NT. Został wydany 17 lutego 2000 roku. Jego następcami są Windows XP, wydany w październiku 2001 roku, oraz Windows Server 2003, wydany w kwietniu 2003 roku. Windows 2000 jest klasyfikowany jako system operacyjny o jądrze hybrydowym.
Powstały cztery edycje systemu operacyjnego Windows 2000: Professional, Server, Advanced Server, i Datacenter Server. Ponadto Microsoft wydał także wersję Advanced Server Limited Edition i Datacenter Server Limited Edition, które zostały wprowadzone na rynek w 2001 roku i obsługiwały 64-bitowe mikroprocesory Intel Itanium. Mimo, że poszczególne edycje systemu operacyjnego Windows 2000 są przeznaczone dla różnych rynków docelowych, wszystkie dzielą zestaw najważniejszych funkcjonalności, włączając w to wiele narzędzi systemowych, takich jak Microsoft Management Console i aplikacje standardowe systemu administracji. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych w Windows NT 4.0 zostało poprawione poprzez wprowadzenie wielu technologii asystujących. Dodano również obsługę różnych języków i lokalizacji. Wszystkie wersje tego systemu operacyjnego obsługują system plików Windows NT, NTFS 3.0[1], z możliwością szyfrowania plików, jak również zwykłe i dynamiczne zarządzanie dyskami. Rodzina Windows 2000 posiada dodatkową funkcjonalność, włączając w to usługę Active Directory (hierarchiczny szkielet zasobów), Rozproszony system plików (umożliwiający współdzielenie plików) i woluminy dyskowe z redundancją do korekcji błędów. Windows 2000 może być instalowany i dystrybuowany na komputerach korporacyjnych w sposób nadzorowany lub nienadzorowany. Instalacja nienadzorowana polega na użyciu plików odpowiedzi do wypełnienia informacji o instalacji. Może do tego posłużyć płyta startowa przygotowana przy użyciu Microsoft System Management Server, poprzez narzędzie System Preparation Tool.
W czasie premiery systemu Microsoft reklamował Windows 2000 jako najbezpieczniejszą wersję systemu Windows dotąd wydaną, jednakże system ten stał się później celem ataków wielu wysoce profilowanych wirusów, takich jak Code Red i Nimda. Od wejścia Windows 2000 na rynek, niemal co miesiąc, pojawiały się zestawy łatek, mające poprawić bezpieczeństwo systemu, tak aż do 13 czerwca 2010.
Posiada możliwość pracy z systemem plików NTFS i FAT32, lepsze zabezpieczenia logowania, prawa dostępu do plików i ich szyfrowanie i kompresowanie (tylko NTFS), przydział pamięci dyskowej dla użytkowników, obsługi większości urządzeń cyfrowych. Windows 2000 jest pierwszym systemem z serii NT obsługujący technologię USB i IrDA. Na komputerach pracujących pod kontrolą tego systemu możliwe jest uruchamianie aplikacji napisanych dla DOS i Windows 3.x. Windows 2000 jest ostatnim pozbawionym konieczności aktywacji wydaniem systemu Windows z linii NT. Do Windows 2000 wraz z Service Packiem 4 zostały dołączone Aktualizacje automatyczne zaimplementowane w systemie Windows Millenium Edition.
Windows ME
Windows Me (Millennium Edition, Windows ME, nazwa kodowa Georgia) – hybrydowy 16/32-bitowy system operacyjny z graficznym interfejsem użytkownika (GUI), wyprodukowany przez firmę Microsoft. Jego premiera miała miejsce 14 września 2000 roku.
Windows Me to kontynuacja linii 95/98. Zmiany w stosunku do poprzednich wersji Windows polegają m.in. na dołączeniu programu Internet Explorer i Outlook Express w wersji 5.5 oraz pakietu Windows Media, w którego skład wchodzą: Windows Media Player 7 (wmplayer.exe), Windows Movie Maker (moviemk.exe) i Windows DVD Player (dvdplay.exe). Wraz z tymi programami użytkownik otrzymywał przewodniki po dodatku Windows Media (stworzone w technologii HTA), dostępne przez łatwe w obsłudze Centrum pomocy i obsługi technicznej (helpctr.exe dostępnym w menu Start lub jako lokacja hcp:/// w przeglądarce Internet Explorer). Większość tych programów można było ściągnąć za darmo z Internetu. W systemie duży nacisk położono na wygodę i łatwość obsługi systemu, lecz często z miernym rezultatem.
Windows CE
Windows CE – system operacyjny opracowany przez Microsoft jako system dla urządzeń przenośnych typu PDA (np.: Pocket PC lub Palm) lub jako system wbudowany.
Najnowsze wersje systemu spełniają podstawowe kryteria, jakich wymaga system operacyjny czasu rzeczywistego (RTOS) i Microsoft właśnie w taki sposób promuje swój produkt[1]. Początkowo jednak system był daleki od standardów RTOS, np. nieprzewidywalny był czas oczekiwania na obsługę przerwania[2]. Obecne wersje Windows CE mają już rozbudowany i przewidywalny system przerwań. Nadal jednak istnieją zastrzeżenia, np. stosowanie kolejek LIFO w obsłudze zdarzeń[3].
Windows CE jest zoptymalizowany dla urządzeń o minimalnej pamięci – jądro Windows CE może być uruchomione nawet w 1 MB pamięci. Urządzenia takie często nie mają dysku twardego, więc system może być konfigurowany jako "zamknięty", bez obsługi dodatkowych rozszerzeń (np. może być zapisany w pamięci ROM). System obsługuje 256 priorytetów wykonywania i korzysta z dziedziczenia priorytetów w razie, gdyby doszło do ich inwersji. Podstawową jednostką wykonywania jest wątek, co umożliwia prostsze zarządzanie procesami. Oprócz obsługi przenośnych urządzeń, Microsoft oferuje również Windows CE w komputerach pokładowych samochodów wraz z systemem rozpoznawania mowy mającym zapewnić bezdotykową obsługę systemu operacyjnego.
Istnieją również inne systemy przeznaczone specjalnie na rynek PDA np.: Palm OS, Symbian, PVOS.
W większości PDA z systemem Windows CE jest również instalowany pakiet Microsoft Office, który obsługuje pliki z Pakietu Office z komputera PC.
Windows XP
Windows XP (nazwa kodowa Whistler) – wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows z rodziny Windows NT (oparty na jądrze NT) firmy Microsoft, wydana oficjalnie 25 października 2001 roku. Koniec wsparcia technicznego dla tego systemu operacyjnego nastąpił 8 kwietnia 2014.
Windows XP w wersji Home jest oficjalnym następcą systemu Windows Me, w wersji Professional jest następcą Windows 2000. Nazwa XP pochodzi od angielskiego słowa eXPerience, czyli „doświadczenie” lub „doznanie”.
Windows 7
Windows 7 – wydanie systemu operacyjnego Windows firmy Microsoft, następca systemu Windows Vista. W maju 2010 używało go 20,09% użytkowników, wśród wszystkich użytkowników systemów z rodziny Windows. Oznacza to, że system ten w ciągu roku został zainstalowany na większej ilości komputerów niż jego poprzednik, system Vista. W lipcu 2012 Microsoft ujawnił, że sprzedał 630 milionów licencji systemu Windows 7.
Rozwój Windows 7 rozpoczął się po wydaniu Windows Vista. Wydania Milestone 1, Milestone 2, i Milestone 3 zostały wysłane do partnerów Microsoft w 2008 r. W październiku 2008, Microsoft rozdał build 6801 uczestnikom PDC[1] a publiczna beta została wydana w styczniu 2009.
Wydanie Release Candidate było dostępne od 30 kwietnia, 2009 dla subskrybentów MSDN i Technet, a upubliczniono 5 maja 2009.
Windows 8 – wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows, produkowana przez Microsoft przeznaczona do użytku na komputerach osobistych, włączając w to domowe i firmowe komputery stacjonarne, laptopy i tablety PC. Proces rozwoju systemu rozpoczął się w 2009 roku przed premierą jego poprzednika Windows 7. Jego istnienie zostało potwierdzone na targach CES 2011, gdzie zaprezentowano wersję działającą na procesorze ARM, następnie od września 2011 do maja 2012 wydano trzy wersje rozwojowe systemu. 27 sierpnia 2012 system został uznany za ukończony i uzyskał status RTM. Oficjalna premiera systemu Windows 8 odbyła się 26 października 2012 roku w Nowym Jorku[1][2]. Razem z nim Microsoft zaprezentował system Windows Phone 8, przeznaczony na telefony komórkowe.
Do tej pory Microsoft wydał następujące wersje systemu: trzy wydania rozwojowe - Developer Preview, Consumer Preview, Release Preview oraz przeznaczone dla użytkownika końcowego Windows 8, Windows 8 Pro, Windows 8 Enterprise i ich europejskie wersje N[3], a także okrojoną wersję Windows RT przeznaczoną na urządzenia z procesorem ARM, niedostępną w sprzedaży indywidualnej, lecz jedynie na zasadzie licencji OEM dołączonej do urządzenia.
Windows 8 wprowadza znaczące zmiany, przede wszystkim skoncentrowane na poprawieniu doświadczeń użytkowników urządzeń mobilnych takich jak tablety, aby rywalizować na rynku z innymi systemami operacyjnymi przeznaczonymi na urządzenia mobilne jak Android i iOS firmy Apple.
Microsoft zmienił również logo Windows, aby było zgodne z nowym środowiskiem graficznym.
Windows 8
Windows 8
Windows 8– wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows, produkowana przez Microsoft przeznaczona do użytku na komputerach osobistych, włączając w to domowe i firmowe komputery stacjonarne, laptopy i tablety PC. Proces rozwoju systemu rozpoczął się w 2009 roku przed premierą jego poprzednika Windows 7. Jego istnienie zostało potwierdzone na targach CES 2011, gdzie zaprezentowano wersję działającą na procesorze ARM, następnie od września 2011 do maja 2012 wydano trzy wersje rozwojowe systemu. 27 sierpnia 2012 system został uznany za ukończony i uzyskał status RTM. Oficjalna premiera systemu Windows 8 odbyła się 26 października 2012 roku w Nowym Jorku[1][2]. Razem z nim Microsoft zaprezentował system Windows Phone 8, przeznaczony na telefony komórkowe.
Do tej pory Microsoft wydał następujące wersje systemu: trzy wydania rozwojowe - Developer Preview, Consumer Preview, Release Preview oraz przeznaczone dla użytkownika końcowego Windows 8, Windows 8 Pro, Windows 8 Enterprise i ich europejskie wersje N[3], a także okrojoną wersję Windows RT przeznaczoną na urządzenia z procesorem ARM, niedostępną w sprzedaży indywidualnej, lecz jedynie na zasadzie licencji OEM dołączonej do urządzenia.
Windows 8 wprowadza znaczące zmiany, przede wszystkim skoncentrowane na poprawieniu doświadczeń użytkowników urządzeń mobilnych takich jak tablety, aby rywalizować na rynku z innymi systemami operacyjnymi przeznaczonymi na urządzenia mobilne jak Android i iOS firmy Apple.
Microsoft zmienił również logo Windows, aby było zgodne z nowym środowiskiem graficznym.
Apple iOS
iOS – system operacyjny Apple Inc. dla urządzeń mobilnych iPhone, iPod touch oraz iPad. Obecna nazwa funkcjonuje od 7 czerwca 2010, wcześniej system był znany jako iPhone OS. System ten bazuje na systemie operacyjnym Mac OS X 10.5 i tym samym jądrze Darwin.
Android
Android– system operacyjny z rodziny Linux dla urządzeń mobilnych takich jak telefony komórkowe, smartfony, tablety, tablety PC i netbooki. Obecnie (2014) najpopularniejszy system mobilny na świecie. Android, mimo że nie jest typową dystrybucją Linuksa, jest systemem Linuksowym, a więc został oparty na jądrze Linux oraz oprogramowaniu na licencji GNU. Początkowo był rozwijany przez firmę Android Inc. (kupioną później przez Google), następnie przeszedł pod skrzydła Open Handset Alliance.
Android zrzesza przy sobie dużą społeczność deweloperów piszących aplikacje, które poszerzają funkcjonalność urządzeń. W lutym 2012 było dla tego systemu dostępnych ponad 450 tys. aplikacji w Google Play (wcześniej Android Market).
AmigaOS
AmigaOS – system operacyjny opracowany przez firmę Commodore International dla produkowanych przez nią komputerów Amiga. Wersja 1.0 została wydana w 1985 roku, wraz z premierą komputera Amiga 1000.
System od początku 32-bitowy, napisany został dla procesora Motorola 68000. Obsługiwane procesory to: MC68000, MC68010, MC68020, MC68030, MC68040, MC68060. Systemy w wersjach 3.x obsługują również procesory PowerPC znane także jako PPC, dzięki podsystemom WarpOS albo PowerUP. System pracuje nadal na M68x00, istnieje jednak możliwość uruchamiania programów napisanych dla PPC. Konstrukcja i oprogramowanie kart procesorowych umożliwia jednoczesną pracę obu procesorów, przy czym PPC jest wykorzystywany jako koprocesor. W krótkim czasie od pojawienia się kart z układami PPC powstał projekt MorphOS – mający na celu przeniesienie systemu Amiga OS na architekturę PPC. Pracę programistów utrudniał brak dokumentacji – kody źródłowe systemu v3.0/3.1 stały się niedostępne krótko po upadku firmy Commodore. Istnieje także otwarta implementacja systemu AmigaOS pod nazwą AROS. Dostępna jest ona między innymi na platformę x86.
Obecna wersja AmigaOS 4.1 została przepisana całkowicie dla procesorów PowerPC i działa na komputerach AmigaOne, micro A1, SAM440ep, SAM440 Flex, Pegasos II. Oprogramowanie, które zostało napisane dla klasycznych Amig wyposażonych w procesory serii MC68x może być uruchamiane dzięki dwóm wbudowanym w system emulatorom: interpretowanemu, zapewniającemu wysoką zgodność z oryginalnymi układami sprzętowymi oraz JIT o nazwie Petunia zapewniającemu dużą prędkość emulacji.
System od początku 32-bitowy, napisany został dla procesora Motorola 68000. Obsługiwane procesory to: MC68000, MC68010, MC68020, MC68030, MC68040, MC68060. Systemy w wersjach 3.x obsługują również procesory PowerPC znane także jako PPC, dzięki podsystemom WarpOS albo PowerUP. System pracuje nadal na M68x00, istnieje jednak możliwość uruchamiania programów napisanych dla PPC. Konstrukcja i oprogramowanie kart procesorowych umożliwia jednoczesną pracę obu procesorów, przy czym PPC jest wykorzystywany jako koprocesor. W krótkim czasie od pojawienia się kart z układami PPC powstał projekt MorphOS – mający na celu przeniesienie systemu Amiga OS na architekturę PPC. Pracę programistów utrudniał brak dokumentacji – kody źródłowe systemu v3.0/3.1 stały się niedostępne krótko po upadku firmy Commodore. Istnieje także otwarta implementacja systemu AmigaOS pod nazwą AROS. Dostępna jest ona między innymi na platformę x86.
Obecna wersja AmigaOS 4.1 została przepisana całkowicie dla procesorów PowerPC i działa na komputerach AmigaOne, micro A1, SAM440ep, SAM440 Flex, Pegasos II. Oprogramowanie, które zostało napisane dla klasycznych Amig wyposażonych w procesory serii MC68x może być uruchamiane dzięki dwóm wbudowanym w system emulatorom: interpretowanemu, zapewniającemu wysoką zgodność z oryginalnymi układami sprzętowymi oraz JIT o nazwie Petunia zapewniającemu dużą prędkość emulacji.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz